aboutsummaryrefslogtreecommitdiff
path: root/xml/pl/profora.xml
blob: 873815570e49f15fc96180c1a03c4ba0de0b5fd8 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
<!--

  Copyright (C) 2006 Sergey Poznyakoff

  Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
  under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.2
  or any later version published by the Free Software Foundation;
  with no Invariant Sections, no Front-Cover Texts, and no Back-Cover
  Texts.  A copy of the license is included in the file COPYING.FDL  -->

<PAGE PREFIX="profora">
<HEADER>Wymowa</HEADER>
 
<SECTION>
 <HEADER>Spółgłoski</HEADER>

<DEFLIST> 
 <HEADER><SAMP>β</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawiamy jak polskie <ALPH>w</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><ANCHOR ID="gamma" /><SAMP>γ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>W większości wypadkow wymawiamy jak <ALPH>h</ALPH>
 gardłowe. Przed samogłoskami przednimi <SAMP>γ</SAMP> brzmi jak
 polskie <ALPH>j</ALPH>, na przykład: <EXAMPLE>γίνομαι</EXAMPLE> -- czytamy
 <IPA>jiˈnome</IPA>.</ITEM>

 <HEADER><ANCHOR ID="delta" /><SAMP>δ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawiamy jak międzyzęmbowe <ALPH>d</ALPH> w hiszpańskim słowie
 <SAMP>médico</SAMP> albo angielske <SAMP>th</SAMP> w słowie
 <SAMP>these</SAMP>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>ζ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawiamy jak polskie <ALPH>z</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><ANCHOR ID="thita" /><SAMP>θ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak hiszpańskie <SAMP>c</SAMP> w słowie
 <SAMP>cero</SAMP> lub angielskie <SAMP>th</SAMP> w słowie
 <SAMP>thanks</SAMP>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>κ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>k</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>λ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>l</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>μ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>m</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>ν</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>n</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>ξ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jal <ALPH>ks</ALPH>. Po spółgłosce <SAMP>ν</SAMP>
 wymawia się <ALPH>gz</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>π</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>p</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>ρ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>r</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><ANCHOR ID="sigma" /><SAMP>σ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak hiszpańskie <SAMP>s</SAMP>, bardziej "syczące"
 niż nasze <ALPH>s</ALPH>. Przed spółgłoskami dźwięcznymi wymawia się
 jak <ALPH>z</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>τ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>t</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>φ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>f</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>χ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>ch</ALPH>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>ψ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak <ALPH>ps</ALPH>. Po spółgłosce <SAMP>ν</SAMP>
 wymawia się jak <ALPH>bz</ALPH>.</ITEM>
</DEFLIST>
</SECTION>

<SECTION>
 <HEADER>Połączenia spółgłosek</HEADER>

 <DEFLIST>
 <HEADER><ANCHOR ID="gamma-gamma" /><SAMP>γγ</SAMP>,<SAMP>γκ</SAMP>,<SAMP>γχ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak nosowe <IPA>ŋg</IPA> w słowie
 <SAMP>potęga</SAMP>, na przykład: <EXAMPLE>αγκάλη</EXAMPLE>. Na
 początku słowa wymawia się jak polskie <ALPH>g</ALPH>:
 <EXAMPLE>γκρεμίζω</EXAMPLE>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>γξ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak <IPA>ŋgz</IPA>. Na początku słowa nie
 występuje.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>σμ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak <ALPH>zm</ALPH>, na przykład:
 <EXAMPLE>πλάσμα</EXAMPLE>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>μπ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>W środku słowa wymawia się jak <ALPH>nd</ALPH>:
 <EXAMPLE>άντρας</EXAMPLE> <IPA>aˈndras</IPA>. Na początku słowa jak
 <ALPH>d</ALPH>: <EXAMPLE>ντύνω</EXAMPLE> <IPA>diˈno</IPA>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>τσ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <ALPH>c</ALPH>:
 <EXAMPLE>έτσι</EXAMPLE>.</ITEM>

 <HEADER><SAMP>τζ</SAMP></HEADER>
 <ITEM>Wymawia się jak polskie <SAMP>dz</SAMP>:
 <EXAMPLE>τζάμι</EXAMPLE>.</ITEM>
</DEFLIST>

</SECTION>

<SECTION>
 <HEADER>Samogłoski</HEADER>

 <PARA>
 Język grecki posiada pięć samogłosek. Z nich cztery 
 wyznaczają się w piśmie przez osobne znaki alfabetu (przy tym jednemu dźwięku
 mogą odpowiadać kilka liter), piąty zaś (<IPA>u</IPA>) wyznacza się
 dwuznakiem <SAMP>ου</SAMP>.
 </PARA>

 <PARA>
 <SAMP>α</SAMP> wymawia się jak polskie <ALPH>a</ALPH>.
 </PARA>

 <PARA>
 <SAMP>ε</SAMP> wymawia się jak polskie <ALPH>e</ALPH>. Po
 spółgłoskach <SAMP>κ</SAMP> i <SAMP>χ</SAMP> ten dźwięk się wymawia
 bardziej zamknęto, nieco przypominając polskie <ALPH>ie</ALPH> w
 słowie <SAMP>kiedy</SAMP>.
 </PARA>

 <PARA><SAMP>η</SAMP>, <SAMP>ι</SAMP>, <SAMP>υ</SAMP> wymawiają się
 jak polskie <ALPH>i</ALPH>.</PARA>

 <PARA><SAMP>ο</SAMP>, <SAMP>ω</SAMP> wymawiają się jak polskie
 <ALPH>o</ALPH>.</PARA>

</SECTION>

<SECTION ID="diphtong">
<HEADER>Dyftongi</HEADER>

<PARA>W języku greckim rozróżniamy <DFN>dyftongi fonetyczne</DFN> i
<DFN>dyftongi ortograficzne</DFN> czyli takie, które stracili swoją
dwubrzmiącą naturę i wymawiają się obecnie jako jedna samogłoska.
</PARA>

<PARA>Dyftongi ortograficzne:</PARA>

<PARA><SAMP>αι</SAMP>: wymawia się jak <SAMP>ε</SAMP>.</PARA>

<PARA><SAMP>ει</SAMP>, <SAMP>οι</SAMP>, <SAMP>υι</SAMP>: wymawiają się
jak <SAMP>ι</SAMP>.</PARA>

<PARA><SAMP>ου</SAMP>: wymawia się jak <ALPH>u</ALPH>.</PARA>

<PARA>Dyftongami fonetycnymi są:</PARA>

<PARA>Połączenie dowolnej samogłoski z <ALPH>i</ALPH> niezgłoskowym,
na przykład: <EXAMPLE>αηδόνι</EXAMPLE>,
<EXAMPLE>βόισμα</EXAMPLE>;</PARA>

<PARA>Połączenie dowolnej samogłoski z <ALPH>υ</ALPH>:
<SAMP>αυ</SAMP>, <SAMP>ευ</SAMP>, <SAMP>ηυ</SAMP>. Takie połączenia
wymawiają się jak <ALPH>af</ALPH>, <ALPH>ef</ALPH>, <ALPH>if</ALPH>
gdy występują one przed spółgłoską bezdźwięczną. Gdy występują przed
spółgłoską dźwięczną lub samogłoską, wymawiają się <ALPH>aw</ALPH>,
<ALPH>ew</ALPH>, <ALPH>iw</ALPH>;</PARA>
</SECTION>

<SECTION>
<HEADER>Osobliwości wymowy niektórych połączeń</HEADER>

<PARA>Spółgłoska podwójna wymawia się tak samo, jak pojedyncza (z
wyjątkiem <XREF REF="gamma-gamma"><SAMP>γγ</SAMP></XREF>):
<EXAMPLE>άρρωστος</EXAMPLE> <IPA>a΄rostos</IPA>;</PARA> 

<PARA>Jota między <SAMP>μ</SAMP> i następującą samogłoską powoduje
utworzenie w wymowie dźwięku <IPA>n</IPA>, ale tylko jeśli jota i
samogłoska znajdują się w obrębie jednej zgłoski: <EXAMPLE>μια</EXAMPLE>
<IPA>m<SUPERSCRIPT>n</SUPERSCRIPT>ia</IPA>, ale <EXAMPLE>μία</EXAMPLE>
<IPA>mia</IPA>.</PARA>
</SECTION>

</PAGE>

<!-- Local Variables: -->
<!-- mode: ellinika -->
<!-- buffer-file-coding-system: utf-8 -->
<!-- alternative-input-method: polish-slash -->
<!-- alternative-dictionary: "polish" -->
<!-- End: -->

Return to:

Send suggestions and report system problems to the System administrator.