From f68ca2b99854a03dbc0a056a67ddc659d86ccff3 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Sergey Poznyakoff Date: Sat, 15 Apr 2006 11:35:50 +0000 Subject: Update git-svn-id: file:///home/puszcza/svnroot/ellinika/trunk@449 941c8c0f-9102-463b-b60b-cd22ce0e6858 --- xml/pl/antonimies.xml | 880 ++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ xml/pl/epitheta.xml | 408 ++++++++++++++++++++++- xml/pl/tonos.xml | 16 +- 3 files changed, 1296 insertions(+), 8 deletions(-) (limited to 'xml') diff --git a/xml/pl/antonimies.xml b/xml/pl/antonimies.xml index 0bbda79..0004117 100644 --- a/xml/pl/antonimies.xml +++ b/xml/pl/antonimies.xml @@ -12,6 +12,886 @@ Strona w budowie! + + +
+
Formy nieakcentowane
+ + + + 1. os. + 2. os. + 3. os. + + + + Ονομαστική + εγώ + εσύ + αυτός,-ή,-ό + + + + Γενική + μου + σου + του/της/του + + + + Αιτιατική + με + σε + τον/την/το + + + + Ονομαστική + εμείς + εσείς + αυτοί,-ές,-ά + + + + Γενική + μας + σας + τους + + + + Αιτιατική + μας + σας + τους/τις/τα + + +
+ +
+
Formy akcentowane
+ + + + 1. os. + 2. os. + 3. os. + + + + Ονομαστική + εγώ + εσύ + αυτός,-ή,-ό + + + + Γενική + εμένα + εσένα + σ΄αυτόν,-ήν,-ό + + + + Αιτιατική + εμένα + εσένα + αυτόν,-ήν,-ό + + + + Ονομαστική + εμείς + εσείς + αυτοί,-ές,-ά + + + + Γενική + εμάς + εσάς + σ΄αυτούς,-ές,-ά + + + + Αιτιατική + εμάς + εσάς + αυτούς,-ές,-ά + + +
+ +
+
Użycie zaimków w formach dopełnienia
+ +W wypadku gdy czasownik ma dwa dopełnienia, bliższe i dalsze, wyrażone +zaimkami, obowiązuje następujący szyk słów: + + + +Dopełnienie dalsze + Dopełnienie bliższe + Czasownik + + + +Na przykład: + + + + + (δεν) του το έδωσα. + Dałem mu to. (Nie dałem mu tego.) + + + (δεν) θα σου τον δώσω. + Dam ci to. (Nie dam ci tego.) + + + να (μην) της την δώσεις + Daj jej ją (Nie dawaj jej ją). + + + +W zdaniach rozkazujących zaimki kładziemy po czasowniku w trybie +rozkazującym: + + + + Ρώτησέ τον. + Spytaj go. + + + Γράψτε τούς τα. + Napisz im je. + + + + +W tym wypadku, zamiast zaimka τις używamy +τες: Φέρτε τις εφημερίδες. +Φέρτε τες. + + + +Jeśli po czasowniku dwusylabowym w trybie rozkazującym +(δώσε, πάρε, φέρε i td.) +występuje zaimek trzeciej osoby w bierniku (tzn. dopełnienie bliższe), +czasownik zwykle traci końcówkę ε: Φέρε το +αμέσως. == Φέρ'το αμέσως. Πάρε τες από εδώ == Πάρ'τες από +εδώ. + + + +Jeśli taki czasownik rządzi dwoma zaimkami, zaimki te kładziemy w +szyku zwrotnym, tzn. pierwszym kładziemy zaimek w bierniku +(dopełnienie bliższe), drugim zaś - zaimek w formie dopełnienia +dalszego. Na przykład: Φέρε μου το αμέσως. == Φέρ'το μου αμέσως. + + + +Zaimki w formie dopełnienia są enklitykami, +a zatem, jeśli ich użycie z czasownikiem powoduje powstanie trzech +nieakcentowanych sylab, obowiązuje użycie akcentu dodatkowego, zgodnie +z ogólnymi regułami akcentuacji: + + + + + Διάβασε το βιβλίο. + Διάβασέ το. + + + Φέρτε την εφημερίδα στον παππού. + Φέρτε τού την. + + + +
+ + + + +Formy zaimków dzierżawczych zbiegają się z dopełniaczem zaimków +osobowych w formie nieakcentowanej: + + + + + 1. os. + 2. os. + 3. os. + + + + μου + σου + του/της/του + + + + μας + σας + τους + + + + +Zaimki dzierżawcze zawsze kładziemy po rzeczowniku: + +Αυτό είναι το σπίτι μου. + + + +Akcentowane formy zaimków dzierżawczych stwarzają się opisowo za +pomocą przymiotnika δικός i odpowiedniej formy +nieakcentowanej: + +Αυτό το σπίτι είναι δικό μου. + + + + + + +<DICTREF>αυτός</DICTREF> -- ten + + αυτός + αυτή + αυτό + + + αυτού + αυτής + αυτό + + + αυτόν + αυτήν + αυτό + + + αυτοί + αυτές + αυτά + + + αυτών + αυτών + αυτών + + + αυτούς + αυτές + αυτά + + + + +<DICTREF>εκείνος</DICTREF> -- tamten + + εκείνος + εκείνη + εκείνο + + + εκείνου + εκείνης + εκείνου + + + εκείνον + εκείνη + εκείνο + + + εκείνοι + εκείνες + εκείνα + + + εκείνων + εκείνων + εκείνων + + + εκείνους + εκείνες + εκείνα + + + + +<DICTREF>τέτοιος</DICTREF> -- taki; podobny + + τέτοιος + τέτοια + τέτοιο + + + τέτοιου + τέτοιας + τέτοιου + + + τέτοιον + τέτοια + τέτοιο + + + τέτοιοι + τέτοιες + τέτοια + + + τέτοιων + τέτοιων + τέτοιων + + + τέτοιους + τέτοιες + τέτοια + + + + +<DICTREF>τόσος</DICTREF> -- taki + + τόσος + τόση + τόσο + + + τόσου + τόσης + τόσου + + + τόσον + τόση + τόσο + + + τόσοι + τόσες + τόσα + + + τόσων + τόσων + τόσων + + + τόσους + τόσες + τόσα + + + + + + + +<DICTREF>οποίος</DICTREF> -- który; jaki + + ο οποίος + η οποία + το οποίο + + + του οποίου + της οποίας + του οποίου + + + τον οποίον + την οποία + το οποίο + + + οι οποίοι + οι οποίες + οι οποία + + + των οποίων + των οποίων + των οποίων + + + τους οποίος + τις οποίες + τα οποία + + + + +<DICTREF>όποιος</DICTREF> -- ten, który; każdy; wszelki + + όποιος + όποια + όποιο + + + όποιου + όποιας + όποιου + + + όποιον + όποια + όποιο + + + όποιοι + όποιες + όποια + + + όποιων + όποιων + όποιων + + + όποιος + όποιες + όποια + + + + +<DICTREF>όσος</DICTREF> -- tyle + + όσος + όση + όσο + + + όσου + όσης + όσου + + + όσον + όση + όσο + + + όσοι + όσες + όσα + + + όσων + όσων + όσων + + + όσους + όσες + όσα + + + +
+
Zaimki nieodmienne
+ + + + τι + ile; co za... + + + που + który; kto; co + + +
+ + + + + + +<DICTREF>ποιος</DICTREF> -- kto? jaki? + + ποιος + ποια + ποιο + + + ποιου/τίνος + ποιας + ποιου/τίνος + + + ποιον + ποια + ποιο + + + ποιοι + ποιες + ποια + + +ποιων/ποιανών/τίνων + + + ποιους + ποιες + ποια + + + + + + +<DICTREF>πόσος</DICTREF> -- ile? + + πόσος + πόση + πόσο + + + πόσου + πόσης + πόσου + + + πόσον + πόση + πόσο + + + πόσοι + πόσες + πόσα + + + πόσων + πόσων + πόσων + + + πόσους + πόσες + πόσα + + + + +
+
Zaimki nieodmienne
+ + + τί + co? + + + πού + gdzie? dokąd? + + +
+ + + + + +Zaimki nieokreślone dzielą się na zaimki odmienne i +nieodmienne. W swoją kolej, zaimki nieokreślone odmienne +możemy rozdzielić na zaimki używane tylko w liczbie pojedynczej +(singularia tantum), używane tylko w liczbie mnogiej +(pluralia tantum) oraz używane w obu liczbach. + + +
+
Użycie κανένας i τίποτα
+ +W zdaniach twierdzących i pytających κανένας znaczy +ktokolwiek, ktoś, τίποτα +zaś znaczy jakikolwiek. + + + +Przykłady: + + + + + Αν μου τηλεφωνήσει κανείς, να του πεις να ξαναπάρει το απόγευμα. + Jeśli mi ktoś zatelefonuje, powiedz mu, żeby + przedzwonił jutro. + + + Έχεις κανένα βιβλίο να μου δώσεις; + Masz jakąś książkę, którą byś mógł mi dać? + + + Αν μάθεις τίποτα να μου το πεις. + Jeśli dowiedziesz się czegokolwiek, powiedz mi. + + + + +W zdaniach przeczących κανένας znaczy +nikt, τίποτα zaś znaczy +nic: + + + + + Κανείς δεν είδε τον δολοφόνο. + Nikt nie widział zabójcy. + + + Δεν έχω τίποτε να σου πω. + Nie mam nic do powiedzenia. + + + -- Ποιος ήρθε σήμερα;-- Κανείς. + -- Kto przyszedł dziś?-- Nikt. + + + -- Τι έγινε;-- Τίποτε. + -- Co się stało?-- Nic. + + +
+ +
+
Użycie κάποιος
+ +Zaimek κάποιος oznacza nieokreśloną lub nieznaną +bliżej osobę lub obiekt i tłumaczy się ktoś, +ktokolwiek, lub jako przymiotnik jakiś, +jakikolwiek, niektóry. + + + + + Ήρθε σήμερα κάποιος στο γραφείο μου; + Ktoś przychodził dziś do mego biura? + + + Έχω κάποια έπιπλα και θέλω να τα πουλήσω. + Mam niektóre mebli i chcę je sprzedać. + + +
+ +
+
Użycie μερικοί
+ +Zaimek μερικοί oznacza niewielką ilość przedmiotów +lub osób. Używa się tylko w nieokreślonym kontekście. Tłumaczymy go +jako niektóre, nieliczni, +kilka. + + + + Ήρθαν μερικοί νέοι στη διάλεξη. + Na lekcję przyszło kilka młodzieńców. + + + Υπήρχαν μερικές καρέκλες σ΄εκείνο το δωμάτιο. + W tym pokoju było kilka krzeseł. + + +
+ +
+
Użycie άλλος
+ + + Ο Γιάννης έγινε άλλος άνθρωπος. + Jan stał się innym człowiekiem. + + + Πού είναι τα άλλα παιδιά; + Gdzie jest reszta dzieci? + + + Εγώ κράτησα όσα βλέπεις. Τα άλλα τα έδωσα στον αδελφό μου. + Wziąłem tyle, ile widzisz. Resztę oddałem mojemu bratu. + + +
+ +
+
Użycie κάθε
+ + + Κάθε άνθρωπος έχει και τα ελαττώματά του. + Każdy człowiek ma swoje wady. + + + Κάθε Κυριακή πηγαίναμε βόλτα στο Φάληρο. + Co niedzielę chodziliśmy na spacer do Faliro. + + +
+ +
+
Użycie κάτι
+ +Zaimek nieodmienny κάτι może zastępować rzeczownik +lub przymiotnik. Gdy zastępuje rzeczownik, oznacza nieznany lub +nieokreślony obiekt bądź osobę i tłumaczy się jako +coś: + + + + + Ο Χρίστος βρήκε κάτι στον δρόμο. + Christos znalazł coś na drodze. + + + Ο Νίκος είδε κάτι στον ουρανό. + Mikołaj coś zauważył w niebie. + + + +Jeśli κάτι zastępuje przymiotnik, tzn. odnosi się do +jakiegoś rzeczownika, oznacza ono nieokreśloność tego rzeczownika. W +takim wypadku tłumaczymy go jako jakiś, +jakikolwiek, niektóry, pewny. + + + + + Ο Γιώργος διαβάζει κάτι παλιά βιβλία. + Jerzy czyta jakieś stare księgi. + + + Ήρθαν κάτι ξένοι και γύρευαν τον διευθυντή. + Przyszli jacyś nieznajomi i pytali o dyrektora. + + + Δεν σε επισκέφτηκα, γιατί είχα κάτι δουλειές να κάνω. + Nie wpadłem do ciebie, bo miałem pewne rzeczy do zrobienia. + + +
+ +
+
Użycie przedimka z zaimkami
+ + +Przedimka nigdy się nie używa z zaimkami nieokreślanymi +κάποιος, κανένας, μερικοί. + + +Zaimki άλλος и κάθε można używać tak z +przedimkiem jak i bez niego. +
+ +
+
Odmiana zaimków nieokreślonych
+ +Zaimek ένας (jakiś, +jakikolwiek) odmienia się jak +przedimek nieokreślony. + + +Zaimki κανένας, κάποιος, +μερικοί odmieniają się tak: + + +<DICTREF>κανένας</DICTREF> + + κανένας (κανείς) + καμιά (καμία) + κανένα + + + κανένος + καμιάς + κανενός + + + κανένα(ν) + καμιά + κανένα + + + + +<DICTREF>κάποιος</DICTREF> + + κάποιος + κάποια + κάποιο + + + κάποιου + κάποιας + κάποιου + + + κάποιον + κάποια + κάποιο + + + κάποιοι + κάποιες + κάποια + + + κάποιων + κάποιων + κάποιων + + + κάποιους + κάποιες + κάποια + + + + +<DICTREF>μερικοί</DICTREF> + + μερικοί + μερικές + μερικά + + + μερικών + μερικών + μερικών + + + μερικούς + μερικές + μερικά + + +
+ +
+
Zaimki nieodmienne
+ + + + κάτι + cokolwiek; coś; jakiś + + + τίποτε (τίποτα) + cokolwiek; coś + + + κάθε + każdy + + +
+ + + diff --git a/xml/pl/epitheta.xml b/xml/pl/epitheta.xml index 7fe18bf..5c30fdf 100644 --- a/xml/pl/epitheta.xml +++ b/xml/pl/epitheta.xml @@ -9,7 +9,413 @@ Texts. A copy of the license is included in the file COPYING.FDL --> -Strona w budowie! + +
+
Przymiotniki o trzech zakończeniach
+ +Większa część przymiotników posiada trzy różne zakończenia rodzajowe. +Takie przymiotniki nazywamy przymiotnikami o trzech +zakończeniach. + + + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ος,η,ο</FLECT> + zakończenie akcentowane + + σωστ-ός σωστ-ή σωστ-ό + + + σωστ-ού σωστ-ής σωστ-ού + + + σωστ-ό σωστ-ή σωστ-ό + + + σωστ-οί σωστ-ές σωστ-ά + + + σωστ-ών σωστ-ών σωστ-ών + + + σωστ-ούς σωστ-ές σωστ-ά + +zakończenie nieakcentowane + + εύκολ-ος εύκολ-η εύκολ-ο + + + εύκολ-ου εύκολ-ης εύκολ-ου + + + εύκολ-ο εύκολ-η εύκολ-ο + + + εύκολ-οι εύκολ-ες εύκολ-α + + + εύκολ-ων εύκολ-ων εύκολ-ων + + + εύκολ-ους εύκολ-ες εύκολ-α + + + + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ος,α,ο</FLECT> + + ωραί-ος ωραί-α ωραί-ο + + + ωραί-ου ωραί-ας ωραί-ου + + + ωραί-ο ωραί-α ωραί-ο + + + ωραί-οι ωραί-ες ωραί-α + + + ωραί-ων ωραί-ων ωραί-ων + + + ωραί-οι ωραί-ες ωραί-α + + + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ός,ιά,ό</FLECT> + + γλυκ-ός γλυκ-ιά γλυκ-ό + + + γλυκ-ού γλυκ-ιάς γλυκ-ού + + + γλυκ-ό γλυκ-ιά γλυκ-ό + + + γλυκ-οί γλυκ-ές γλυκ-ά + + + γλυκ-ών γλυκ-ών γλυκ-ών + + + γλυκ-ούς γλυκ-ές γλυκ-ά + + + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">υς,ια,υ</FLECT> + + βαθ-ύς βαθ-ιά βαθ-ύ + + + βαθ-ιού / βαθ-ύ βαθ-ιάς βαθ-ιού / βαθ-ύ + + + βαθ-ύ βαθ-ιά βαθ-ύ + + + βαθ-ιοί βαθ-ιές βαθ-ιά + + + βαθ-ιών βαθ-ιών βαθ-ιών + + + βαθ-ιούς βαθ-ιές βαθ-ιά + + + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ης,ια,ι</FLECT> + + βυσσιν-ής βυσσιν-ιά βυσσιν-ί + + + βυσσιν-ιού / βυσσιν-ή βυσσιν-ιάς βυσσιν-ιού + + + βυσσιν-ή βυσσιν-ιά βυσσιν-ί + + + βυσσιν-ιοί βυσσιν-ιές βυσσιν-ιά + + + βυσσιν-ιών βυσσιν-ιών βυσσιν-ιών + + + βυσσιν-ιούς βυσσιν-ιές βυσσιν-ιά + + + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ης,α,ικο</FLECT> + + πεισματάρ:ης πεισματάρ:α πεισματάρ:ικο + + + πεισματάρ:η πεισματάρ:ας πεισματάρ:ικου + + + πεισματάρ:η πεισματάρ:α πεισματάρ:ικο + + + πεισματάρ:ηδες πεισματάρ:ες πεισματάρ:ικα + + + πεισματάρ:ηδων ----- πεισματάρ:ικων + + + πεισματάρ:ηδες πεισματάρ:ες πεισματάρ:ικα + + + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ας,ου,αδικο</FLECT> + + υπναρ-άς υπναρ-ού υπναρ-άδικο + + + υπναρ-ά υπναρ-ούς υπναρ-άδικου + + + υπναρ-ά υπναρ-ού υπναρ-άδικο + + + υπναρ-άδες υπναρ-ούδες υπναρ-άδικα + + + υπναρ-άδων υπναρ-ούδων υπναρ-άδικων + + + υπναρ-άδες υπναρ-ούδες υπναρ-άδικα + + +
+ +
+
Przymiotniki o dwóch zakończeniach
+ + +Przymiotniki o dwóch zakończeniach mają wspólne końcówki +dla rodzajów męskiego i żeńskiego. Na przykład: + + + + + θεμελιώδ-ης + podstawowy, podstawowa + + + θεμελιώδ-ες + podstawowe + + + + +Takie przymiotniki odmieniają się w sposób następujący: + + + Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ης,ες</FLECT> + zakończenie akcentowane + + συνεπ-ής συνεπ-ές + + + συνεπ-ούς συνεπ-ούς + + + συνεπ-ή συνεπ-ές + + + συνεπ-είς συνεπ-ή + + + συνεπ-ών συνεπ-ών + + + συνεπ-είς συνεπ-ή + + zakończenie nieakcentowane + + θεμελιώδ-ης θεμελιώδ-ες + + + θεμελιώδ-ους θεμελιώδ-ους + + + θεμελιώδ-η θεμελιώδ-ες + + + θεμελιώδ-εις θεμελιώδ-η + + + θεμελιώδ-ων θεμελιώδ-ων + + + θεμελιώδ-εις θεμελιώδ-η + + + + +W dopełniaczu liczby mnogiej przymiotników na ώδης +akcent przesuwa się na ostatnią zgłoskę, np.: + + + + + μυστηδι-ώδης + + + μυστηδι-ώδους + + + μυστηδι-ώδη + + + μυστηδι-ώδεις + + + μυστηδι-ωδών + + + μυστηδι-ώδεις + + + +
+ +
+
Stopniowanie przymiotników
+ +Podobnie jak w języku polskim, greckie przymiotniki podlegają +stopniowaniu. Rozróżniamy trzy stopnie (παραθετικά επιθέτων, βαθμοί): + + + + stopień równy + θετικός βαθμός + + + stopień wyższy + συγκριτικός βαθμός + + + stopień najwyższy + υπερθετικός βαθμός + + + + +Stopień równy, czyli podstawowa forma przymiotniki, wyraża sam fakt +posiadania cechy przez obiekt lub osobę. Formy stopnia równego +zostały opisane w poprzednim rozdziale. + + + +Stopień wyższy wyraża posiadanie większego natężenia cechy w +porównaniu z innymi obiektami lub osobami. Tworzymy go przy pomocy przyrostka +τερος,τερη,τερο (μονολεκτικός συγκριτικός), lub +omownie, przy pomocy przysłówka πιο (περιφραστικός +συγκριτικός), na przykład: + + + + + ωραίος + piękny + + + ωραιότερος, πιο ωραίος + piękniejszy + + + +Przykład: + + +Ο Γιαννής είναι εργατικότερος από τον Πέτρο. + +lub Ο Γιαννής είναι πιο εργατικός από τον Πέτρο. +Jan jest bardziej pracowity niż Piotr. + + + +Język grecki posiada dwie odmianki stopnia najwyższego: względną +(σχετικός) i bezwzględną (απόλυτος). + + + +Stopień najwyższy względny wyraża posiadanie największego +natężenia cechy w porównaniu z innymi obiektami. +Tworzymy go używając przedimka określonego ze stopniem wyższym +przymiotnika: + + + + +Ο Γιαννής είναι ο εργατικότερος στην οικογένεια. + +lub + +Ο Γιαννής είναι ο πιο εργατικός στην οικογένεια. + +Jan jest najpracowitszy z rodziny. + + + +Stopień najwyższy bezwzględny wyraża posiadanie +największego posiadania cechy bez względu na inne obiekty lub osoby. +Tworzy się przy pomocy przyrostka +τατος,τατη,τατο. Na przykład: + + + + +Ο Γιαννής είναι εργατικότατος. + +Jan jest najbardziej pracowity. + +
+ +
+
Formy supletywne
+ +Niektóre przymiotniki stopniują się nieregularnie. Najważniejsze z +nich to: + + + + + Θετικός + Συγκριτικός + Υπερθετικός + + + καλός + καλύτερος + άριστος + + + κακός + χειρότερος + κάκιστος + + + λίγος + λιγότερος + ελάχιστος + + + μεγάλος + μεγαλύτερος + μέγιστος + + +
+ diff --git a/xml/pl/tonos.xml b/xml/pl/tonos.xml index 151d53a..8b52c31 100644 --- a/xml/pl/tonos.xml +++ b/xml/pl/tonos.xml @@ -60,20 +60,21 @@ zsuwa się zgodnie z pierwszymi dwoma regułami. Akcent w formach czasownikowych dąży do trzeciej zgłoski. -Rzeczowniki pod czas odmiany dążą do zachowania akcentu na tej +Rzeczowniki przy odmianie dążą do zachowania akcentu na tej samej zgłosce, na którą on pada w mianowniku l.p. -Niektóre jednozgłoskowe słowa języka greckiego nie mają własnego -akcentu, lecz tworzą całość akcentową ze słowem poprzedzającym -(enklityki, por. polskie widzę go), lub następującym -(proklityki, por. polskie na dole). +Niektóre jednozgłoskowe słowa języka +greckiego nie mają własnego akcentu, lecz tworzą całość akcentową ze +słowem poprzedzającym (enklityki, por. polskie widzę +go), lub następującym (proklityki, por. polskie +na dole). + Proklitykami są, między innymi, przedimki, enklitykami zaś zaimki dzierżawcze. - -
+
Zmiany akcentowania, spowodowane enklitykami
Słowa o akcencie na trzecią zgłoskę po których występuje @@ -83,6 +84,7 @@ zanika: οικογένειά σου ikoɤeɲaˈsu, μου sindrofoˈzmu. +
-- cgit v1.2.1