diff options
Diffstat (limited to 'xml/uk/epitheta.xml')
-rw-r--r-- | xml/uk/epitheta.xml | 389 |
1 files changed, 386 insertions, 3 deletions
diff --git a/xml/uk/epitheta.xml b/xml/uk/epitheta.xml index 5bc020c..25bd980 100644 --- a/xml/uk/epitheta.xml +++ b/xml/uk/epitheta.xml @@ -1,6 +1,6 @@ <!-- - Copyright (C) 2006 Sergey Poznyakoff + Copyright (C) 2004, 2007 Sergey Poznyakoff, Olena Malchik Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.2 @@ -9,13 +9,396 @@ Texts. A copy of the license is included in the file COPYING.FDL --> <PAGE PREFIX="epitheta" HEADER="Прикметник"> -<NOTREADY>Сторінка в розробці</NOTREADY> + +<SECTION> +<HEADER>Прикметники трьох закінчень</HEADER> +<PARA>Більшість прикметників мають різні закінчення в усіх трьох +родах. Такі прикметники називаються прикметниками трьох закінчень. +</PARA> +<ANCHOR ID="epitheta:os:h:o" /> +<TABULAR SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">ος,η,ο</FLECT></TITLE> + <SEPARATOR>наголошене закінчення</SEPARATOR> + <ROW> + <ITEM>σωστ-ός</ITEM> <ITEM>σωστ-ή</ITEM> <ITEM>σωστ-ό</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>σωστ-ού</ITEM> <ITEM>σωστ-ής</ITEM> <ITEM>σωστ-ού</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>σωστ-ό</ITEM> <ITEM>σωστ-ή</ITEM> <ITEM>σωστ-ό</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>σωστ-οί</ITEM> <ITEM>σωστ-ές</ITEM> <ITEM>σωστ-ά</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>σωστ-ών</ITEM> <ITEM>σωστ-ών</ITEM> <ITEM>σωστ-ών</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>σωστ-ούς</ITEM> <ITEM>σωστ-ές</ITEM> <ITEM>σωστ-ά</ITEM> + </ROW> +<SEPARATOR INITCOUNT="1">ненаголошене закінчення</SEPARATOR> + <ROW> + <ITEM>εύκολ-ος</ITEM> <ITEM>εύκολ-η</ITEM> <ITEM>εύκολ-ο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>εύκολ-ου</ITEM> <ITEM>εύκολ-ης</ITEM> <ITEM>εύκολ-ου</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>εύκολ-ο</ITEM> <ITEM>εύκολ-η</ITEM> <ITEM>εύκολ-ο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>εύκολ-οι</ITEM> <ITEM>εύκολ-ες</ITEM> <ITEM>εύκολ-α</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>εύκολ-ων</ITEM> <ITEM>εύκολ-ων</ITEM> <ITEM>εύκολ-ων</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>εύκολ-ους</ITEM> <ITEM>εύκολ-ες</ITEM> <ITEM>εύκολ-α</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> + + +<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">ος,α,ο</FLECT></TITLE> + <ROW> + <ITEM>ωραί-ος</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM> <ITEM>ωραί-ο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>ωραί-ου</ITEM> <ITEM>ωραί-ας</ITEM> <ITEM>ωραί-ου</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>ωραί-ο</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM> <ITEM>ωραί-ο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>ωραί-οι</ITEM> <ITEM>ωραί-ες</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>ωραί-ων</ITEM> <ITEM>ωραί-ων</ITEM> <ITEM>ωραί-ων</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>ωραί-οι</ITEM> <ITEM>ωραί-ες</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> + +<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">ός,ιά,ό</FLECT></TITLE> + <ROW> + <ITEM>γλυκ-ός</ITEM> <ITEM>γλυκ-ιά</ITEM> <ITEM>γλυκ-ό</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>γλυκ-ού</ITEM> <ITEM>γλυκ-ιάς</ITEM> <ITEM>γλυκ-ού</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>γλυκ-ό</ITEM> <ITEM>γλυκ-ιά</ITEM> <ITEM>γλυκ-ό</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>γλυκ-οί</ITEM> <ITEM>γλυκ-ές</ITEM> <ITEM>γλυκ-ά</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>γλυκ-ών</ITEM> <ITEM>γλυκ-ών</ITEM> <ITEM>γλυκ-ών</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>γλυκ-ούς</ITEM> <ITEM>γλυκ-ές</ITEM> <ITEM>γλυκ-ά</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> + +<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" OR="/" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">υς,ια,υ</FLECT></TITLE> + <ROW> + <ITEM>βαθ-ύς</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM> <ITEM>βαθ-ύ</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βαθ-ιού / βαθ-ύ</ITEM> <ITEM>βαθ-ιάς</ITEM> <ITEM>βαθ-ιού / βαθ-ύ</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βαθ-ύ</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM> <ITEM>βαθ-ύ</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βαθ-ιοί</ITEM> <ITEM>βαθ-ιές</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βαθ-ιών</ITEM> <ITEM>βαθ-ιών</ITEM> <ITEM>βαθ-ιών</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βαθ-ιούς</ITEM> <ITEM>βαθ-ιές</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> + +<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" OR="/" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">ης,ια,ι</FLECT></TITLE> + <ROW> + <ITEM>βυσσιν-ής</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ί</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βυσσιν-ιού / βυσσιν-ή</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιάς</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιού</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βυσσιν-ή</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ί</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βυσσιν-ιοί</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιές</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βυσσιν-ιών</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιών</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιών</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>βυσσιν-ιούς</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιές</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> + +<TABULAR SPACE="2" SPLIT=":" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">ης,α,ικο</FLECT></TITLE> + <ROW> + <ITEM>πεισματάρ:ης</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:α</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>πεισματάρ:η</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ας</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικου</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>πεισματάρ:η</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:α</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>πεισματάρ:ηδες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικα</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>πεισματάρ:ηδων</ITEM> <ITEM>-----</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικων</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>πεισματάρ:ηδες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικα</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> + +<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">ας,ου,αδικο</FLECT></TITLE> + <ROW> + <ITEM>υπναρ-άς</ITEM> <ITEM>υπναρ-ού</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>υπναρ-ά</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούς</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικου</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>υπναρ-ά</ITEM> <ITEM>υπναρ-ού</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικο</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>υπναρ-άδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικα</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>υπναρ-άδων</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούδων</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικων</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>υπναρ-άδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικα</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> +</SECTION> + +<SECTION> +<HEADER>Прикметники двох закінчень</HEADER> + +<PARA>Деякі прикметники мають однакові закінчення в чоловічому та +жіночому роді. Наприклад: +</PARA> +<TABULAR SPLIT="-" BESTFIT="1" NOFRAME="1"> +<ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-ης</ITEM> + <ITEM>основний, основна</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-ες</ITEM> + <ITEM>основне</ITEM> +</ROW> +</TABULAR> +<PARA>Такі прикметники називаються прикметниками двох закінчень і +відмінюються так: +</PARA> +<TABULAR SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1"> + <TITLE>Прикметники на <FLECT SPLIT=",">ης,ες</FLECT></TITLE> + <SEPARATOR>наголошене закінчення</SEPARATOR> + <ROW> + <ITEM>συνεπ-ής</ITEM> <ITEM>συνεπ-ές</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>συνεπ-ούς</ITEM> <ITEM>συνεπ-ούς</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>συνεπ-ή</ITEM> <ITEM>συνεπ-ές</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>συνεπ-είς</ITEM> <ITEM>συνεπ-ή</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>συνεπ-ών</ITEM> <ITEM>συνεπ-ών</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>συνεπ-είς</ITEM> <ITEM>συνεπ-ή</ITEM> + </ROW> + <SEPARATOR INITCOUNT="1">ненаголошене закінчення</SEPARATOR> + <ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-ης</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ες</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-ους</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ους</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-η</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ες</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-εις</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-η</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-ων</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ων</ITEM> + </ROW> + <ROW> + <ITEM>θεμελιώδ-εις</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-η</ITEM> + </ROW> +</TABULAR> + +<PARA>В прикметниках двох закінчень на <FLECT>ώδης</FLECT> наголос в + родовому відмінку множини переходить на останній склад: + +<TABULAR SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1" BESTFIT="1"> +<ROW> + <ITEM>μυστηδι-ώδης</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>μυστηδι-ώδους</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>μυστηδι-ώδη</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>μυστηδι-ώδεις</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>μυστηδι-ωδών</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>μυστηδι-ώδεις</ITEM> +</ROW> +</TABULAR> +</PARA> +</SECTION> + +<SECTION> +<HEADER>Ступені порівняння</HEADER> + +<PARA>Грецькі прикметники мають три ступені порівняння (παραθετικά +επιθέτων, βαθμοί): звичайний (θετικός βαθμός), вищий (συγκριτικός +βαθμός) та найвищий (υπερθετικός βαθμός). Звичайний ступінь +розглядався в попередньому розділі. +</PARA> + +<PARA>Вищий ступінь порівняння може утворюватись або синтетично, за +допомогою суфікса <FLECT SPLIT=",">τερος,τερη,τερο</FLECT> +(μονολεκτικός συγκριτικός), або описово, з додаванням +прислівника <DICTREF>πιο</DICTREF> (περιφραστικός συγκριτικός), +наприклад: + +<TABULAR NOFRAME="1" SPACE="2" BESTFIT="1"> +<ROW> + <ITEM>ωραίος</ITEM> + <ITEM>гарний</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>ωραιότερος, πιο ωραίος</ITEM> + <ITEM>гарніший, більш гарний</ITEM> +</ROW> +</TABULAR> + +</PARA> +<PARA>Вищий ступінь вказує на вищий ступінь якості в порівнянні з +іншою особою чи предметом: +</PARA> +<PARA> +<EXAMPLE> +Ο Γιαννής είναι εργατικότερος από τον Πέτρο. +</EXAMPLE> +або <EXAMPLE>Ο Γιαννής είναι πιο εργατικός από τον Πέτρο.</EXAMPLE> +Яніс працьовитіший за Петроса. +</PARA> + +<PARA>Найвищий ступінь поділяється на найвищий відносний (σχετικός) +та найвищий абсолютний (απόλυτος). +</PARA> + +<PARA>Найвищий відносний ступінь утворюється за допомогою додавання +означеного артикля до вищого ступеня прикметника й означає найвищий +ступінь якості <EMPH>серед певної групи осіб чи предметів</EMPH>. +Наприклад: +</PARA> + +<PARA> +<EXAMPLE> +Ο Γιαννής είναι <EMPH>ο εργατικότερος</EMPH> στην οικογένεια. +</EXAMPLE> +або +<EXAMPLE> +Ο Γιαννής είναι <EMPH>ο πιο εργατικός</EMPH> στην οικογένεια. +</EXAMPLE> +Яніс -- найпрацьовитіший в сім'ї. +</PARA> + +<PARA>Найвищий абсолютний ступінь утворюється за допомогою суфікса +<FLECT SPLIT=",">τατος,τατη,τατο</FLECT> й означає найвищий ступінь +якості безвідносно інших предметів. Наприклад: +</PARA> + +<PARA> +<EXAMPLE> +Ο Γιαννής είναι εργατικότατος. +</EXAMPLE> +Яніс -- найпрацьовитіший. +</PARA> +</SECTION> + +<SECTION> +<HEADER>Суплетивні ступені порівняння</HEADER> + +<PARA>Деякі прикметники утворюють неправильні ступені порівняння. +Найважливішими з них є: +</PARA> + +<TABULAR ALTERNATE="1" COLHEADING="std" DICTREF="col:1:1;row:1"> +<ROW> + <ITEM>Θετικός</ITEM> + <ITEM>Συγκριτικός</ITEM> + <ITEM>Υπερθετικός</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>καλός</ITEM> + <ITEM>καλύτερος</ITEM> + <ITEM>άριστος</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>κακός</ITEM> + <ITEM>χειρότερος</ITEM> + <ITEM>κάκιστος</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>λίγος</ITEM> + <ITEM>λιγότερος</ITEM> + <ITEM>ελάχιστος</ITEM> +</ROW> +<ROW> + <ITEM>μεγάλος</ITEM> + <ITEM>μεγαλύτερος</ITEM> + <ITEM>μέγιστος</ITEM> +</ROW> +</TABULAR> +</SECTION> + +<COPYRIGHT> +<FOOTER VCS-ID="$Id$"> +Copyright <![CDATA[©]]> 2004, 2007 Sergey Poznyakoff, Olena Malchik +</FOOTER> +</COPYRIGHT> + </PAGE> + <!-- Local Variables: --> <!-- mode: ellinika --> <!-- buffer-file-coding-system: utf-8 --> <!-- alternative-input-method: ukrainian-computer --> <!-- alternative-dictionary: "ukrainian" --> <!-- End: --> - |