aboutsummaryrefslogtreecommitdiff
path: root/xml/pl/istoria.xml
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'xml/pl/istoria.xml')
-rw-r--r--xml/pl/istoria.xml78
1 files changed, 76 insertions, 2 deletions
diff --git a/xml/pl/istoria.xml b/xml/pl/istoria.xml
index 30536b7..02b7d32 100644
--- a/xml/pl/istoria.xml
+++ b/xml/pl/istoria.xml
@@ -21,13 +21,13 @@ greckie zasiedlili półwysep Bałkański. Pierwszymi plemionami byli
ostatni, idący z północy <DFN>Dorowie</DFN>.
</PARA>
-<PARA>Śródziemnomorze w czasie greckiego osiedlania się już było
+<PARA>W czasie greckiego osiedlania się śródziemnomorze już było
jednolitym regionem kulturowym, zamieszkanym, przez kultury o wysokim
stopniu rozwoju, m.in. egipską i chetycką.
</PARA>
<PARA>Półwysep Bałkański podówczas zamieszkiwali plemiona
-indoeuropejskie i nie indoeuropejskie. Do tych ostatnich należała,
+indoeuropejskie i nieindoeuropejskie. Do tych ostatnich należała,
najprawdopodobniej,
<XREF URL="http://pl.wikipedia.org/wiki/Kultura_minojska">cywilizacja
minojska</XREF> (cywilizacja wyspy Kreta), której upadek nastąpił w
@@ -47,7 +47,81 @@ Greków na Troję). To miasto dało nazwę kutlurze Achejów XIII - XI
wieków p.n.e. która się zwie kulturą <DFN>kryteńsko-mykeńskiej</DFN>.
</PARA>
+<PARA>
+W końcu II tysiąclecia p.n.e. rozpoczęła się epocha migracji plemion
+zamieszkujących Europę i północne Bałkany. Część plemion z północnych
+Bałkanów podążyła na południe. Wśrod tych plemion były także Dorowie,
+którzy podówczas znajdowali się, prawdopodobnie, na niższym szczeblu
+rozwoju niż Achajowe. W wyniku najazdu Dorów i, możliwie, jeszcze
+jakichś przyczyn, kultura Achajska uległa prawie doszczętnemu
+zniszczeniu. Później plemionom greckim przyszło odtwarzać swoją
+kulturę prawie na nowo, poczynając m.in. z pisma. Z biegiem czasu
+plemiona helleńskie zasiedlili wyspy morza Egejskiego, zachodnie
+wybrzeże Małej Azji, Sycylię oraz południe półwyspu Apenińskiego.
+Ta część świata hellenistycznego zwie się <DFN>Wielką Grecją</DFN>
+w przeciwieństwie do <DFN>Małej (Centralnej) Grecji</DFN>.
+</PARA>
+
+<PARA>
+Spowodowane wieloma czynnikami odosobnienie plemion sprzyjało wzrostu
+zróżnicowania dialektów, przede wszystkim w zakresie
+fonetycznym. Spośród takich czynników możemy wymienić zamkniętość
+wspólnoty rodzinnej oraz osobliwości miejsc zamieszkania (miejscowość
+gorzysta i wyspy). W XII - IX wiekach p.n.e. na wshodzie świata
+hellenistycznego wynika joński dialekt wybrzeża małoazjatyckiego.
+<!-- http://pl.wikipedia.org/wiki/Dialekt_jo%C5%84ski -->
+</PARA>
+
+<PARA>
+Plemiona centralnej i częściowo wschodniej Hellady rozmawiali
+dialektami eolskimi (w. Lesbos, wybrzeże Małej Azji, Tesalia
+i Beocja na Bałkanach). Odrębną grupę składają doryckie dialekty
+Peloponezu i bliskie im dialekty zachodnio-południowej części
+Hellady.
+</PARA>
+
+<PARA>
+VIII wiek p.n.e. jest wiekiem wzrostu rozwoju centralnej części
+wybrzeża małoazjatyckiego (Jonia). Poczynając od tego czasu Jonia
+staje centrum formowania podwalin życia plemion greckich: ekonomiki
+(tutaj wynikli centra handlu), rzemieślnictwa, państwowości (tutaj
+sformowały się <DFN>polisy</DFN> -- unikatowe w historii ludzkości
+miasta-państwa zbudowane na zasadach demokracji bezpośredniej),
+sztuki, naiki i filozofji. Właśnie wtedy, w VIII wieku zostały
+napisane poematy epiczne "Iliada" i "Odyseja", przypisywane
+Homerowi. Dlatego ten czas uważa się za czas zapoczątkowania
+literatury greckiej oraz języka greckiego we wszystkich jego
+postaciach.
+</PARA>
+<PARA>
+Gwałtowny rozwój kultury wymagał własnego pisma. Pismo dawne, bazowane
+na pismie linearnym B, zostało podówczas stracone. W zamian jemu
+przyszedł <XREF URL="http://pl.wikipedia.org/wiki/Alfabet_grecki">nowy
+alfabet</XREF>, wzorowany najprawdopodobniej na
+<XREF URL="http://pl.wikipedia.org/wiki/Alfabet_fenicki">alfabecie
+Fenicjan</XREF><FOOTNOTE>Patrz rownież alfabet
+<XREF URL="http://www.ancientscripts.com/greek.html">grecki</XREF> i
+<XREF URL="http://www.ancientscripts.com/phoenician.html">fenicki</XREF>
+na stronie
+<XREF URL="http://www.ancientscripts.com">www.ancientscripts.com</XREF>.
+</FOOTNOTE>, z którymi Grecy podówczas aktywnie handlowali.
+</PARA>
+
+<PARA>
+Ostateczny rozpad wspólnoty rodzinnej, który zaszedł w VII - VI
+wiekach p.n.e. sprzyjał wzmocnieniu polisów. Te wieki uważa się za
+czas utworzenia liryki i dramatu -- rodzajów literackich, które w
+wieku następnym miały osiągnąć szczytu swego rozwoju. W ten czas
+ustaliła się dyferencjacja stylowo-gatunkowa języka greckiego.
+</PARA>
+
+<PARA>
+Za początek okresu klasycznego greckiej historii powszechnie jest
+uważany okres <XREF URL="http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojny_perskie">
+wojen grecko-perskich</XREF> (500 -- 449 p.n.e.)
+
+</PARA>
</PAGE>

Return to:

Send suggestions and report system problems to the System administrator.