aboutsummaryrefslogtreecommitdiff
path: root/xml/pl/epitheta.xml
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'xml/pl/epitheta.xml')
-rw-r--r--xml/pl/epitheta.xml408
1 files changed, 407 insertions, 1 deletions
diff --git a/xml/pl/epitheta.xml b/xml/pl/epitheta.xml
index 7fe18bf..5c30fdf 100644
--- a/xml/pl/epitheta.xml
+++ b/xml/pl/epitheta.xml
@@ -9,7 +9,413 @@
Texts. A copy of the license is included in the file COPYING.FDL -->
<PAGE PREFIX="epitheta" HEADER="Przymiotnik">
-<NOTREADY>Strona w budowie!</NOTREADY>
+
+<SECTION>
+<HEADER>Przymiotniki o trzech zakończeniach</HEADER>
+<PARA>
+Większa część przymiotników posiada trzy różne zakończenia rodzajowe.
+Takie przymiotniki nazywamy <DFN>przymiotnikami o trzech
+zakończeniach.</DFN>
+</PARA>
+
+<ANCHOR ID="epitheta:os:h:o" />
+<TABULAR SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ος,η,ο</FLECT></TITLE>
+ <SEPARATOR>zakończenie akcentowane</SEPARATOR>
+ <ROW>
+ <ITEM>σωστ-ός</ITEM> <ITEM>σωστ-ή</ITEM> <ITEM>σωστ-ό</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>σωστ-ού</ITEM> <ITEM>σωστ-ής</ITEM> <ITEM>σωστ-ού</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>σωστ-ό</ITEM> <ITEM>σωστ-ή</ITEM> <ITEM>σωστ-ό</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>σωστ-οί</ITEM> <ITEM>σωστ-ές</ITEM> <ITEM>σωστ-ά</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>σωστ-ών</ITEM> <ITEM>σωστ-ών</ITEM> <ITEM>σωστ-ών</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>σωστ-ούς</ITEM> <ITEM>σωστ-ές</ITEM> <ITEM>σωστ-ά</ITEM>
+ </ROW>
+<SEPARATOR INITCOUNT="1">zakończenie nieakcentowane</SEPARATOR>
+ <ROW>
+ <ITEM>εύκολ-ος</ITEM> <ITEM>εύκολ-η</ITEM> <ITEM>εύκολ-ο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>εύκολ-ου</ITEM> <ITEM>εύκολ-ης</ITEM> <ITEM>εύκολ-ου</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>εύκολ-ο</ITEM> <ITEM>εύκολ-η</ITEM> <ITEM>εύκολ-ο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>εύκολ-οι</ITEM> <ITEM>εύκολ-ες</ITEM> <ITEM>εύκολ-α</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>εύκολ-ων</ITEM> <ITEM>εύκολ-ων</ITEM> <ITEM>εύκολ-ων</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>εύκολ-ους</ITEM> <ITEM>εύκολ-ες</ITEM> <ITEM>εύκολ-α</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+
+
+<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ος,α,ο</FLECT></TITLE>
+ <ROW>
+ <ITEM>ωραί-ος</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM> <ITEM>ωραί-ο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>ωραί-ου</ITEM> <ITEM>ωραί-ας</ITEM> <ITEM>ωραί-ου</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>ωραί-ο</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM> <ITEM>ωραί-ο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>ωραί-οι</ITEM> <ITEM>ωραί-ες</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>ωραί-ων</ITEM> <ITEM>ωραί-ων</ITEM> <ITEM>ωραί-ων</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>ωραί-οι</ITEM> <ITEM>ωραί-ες</ITEM> <ITEM>ωραί-α</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+
+<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ός,ιά,ό</FLECT></TITLE>
+ <ROW>
+ <ITEM>γλυκ-ός</ITEM> <ITEM>γλυκ-ιά</ITEM> <ITEM>γλυκ-ό</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>γλυκ-ού</ITEM> <ITEM>γλυκ-ιάς</ITEM> <ITEM>γλυκ-ού</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>γλυκ-ό</ITEM> <ITEM>γλυκ-ιά</ITEM> <ITEM>γλυκ-ό</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>γλυκ-οί</ITEM> <ITEM>γλυκ-ές</ITEM> <ITEM>γλυκ-ά</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>γλυκ-ών</ITEM> <ITEM>γλυκ-ών</ITEM> <ITEM>γλυκ-ών</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>γλυκ-ούς</ITEM> <ITEM>γλυκ-ές</ITEM> <ITEM>γλυκ-ά</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+
+<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" OR="/" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">υς,ια,υ</FLECT></TITLE>
+ <ROW>
+ <ITEM>βαθ-ύς</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM> <ITEM>βαθ-ύ</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βαθ-ιού / βαθ-ύ</ITEM> <ITEM>βαθ-ιάς</ITEM> <ITEM>βαθ-ιού / βαθ-ύ</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βαθ-ύ</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM> <ITEM>βαθ-ύ</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βαθ-ιοί</ITEM> <ITEM>βαθ-ιές</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βαθ-ιών</ITEM> <ITEM>βαθ-ιών</ITEM> <ITEM>βαθ-ιών</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βαθ-ιούς</ITEM> <ITEM>βαθ-ιές</ITEM> <ITEM>βαθ-ιά</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+
+<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" OR="/" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ης,ια,ι</FLECT></TITLE>
+ <ROW>
+ <ITEM>βυσσιν-ής</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ί</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βυσσιν-ιού / βυσσιν-ή</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιάς</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιού</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βυσσιν-ή</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ί</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βυσσιν-ιοί</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιές</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βυσσιν-ιών</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιών</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιών</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>βυσσιν-ιούς</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιές</ITEM> <ITEM>βυσσιν-ιά</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+
+<TABULAR SPACE="2" SPLIT=":" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ης,α,ικο</FLECT></TITLE>
+ <ROW>
+ <ITEM>πεισματάρ:ης</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:α</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>πεισματάρ:η</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ας</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικου</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>πεισματάρ:η</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:α</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>πεισματάρ:ηδες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικα</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>πεισματάρ:ηδων</ITEM> <ITEM>-----</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικων</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>πεισματάρ:ηδες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ες</ITEM> <ITEM>πεισματάρ:ικα</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+
+<TABULAR SPACE="2" SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ας,ου,αδικο</FLECT></TITLE>
+ <ROW>
+ <ITEM>υπναρ-άς</ITEM> <ITEM>υπναρ-ού</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>υπναρ-ά</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούς</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικου</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>υπναρ-ά</ITEM> <ITEM>υπναρ-ού</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικο</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>υπναρ-άδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικα</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>υπναρ-άδων</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούδων</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικων</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>υπναρ-άδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-ούδες</ITEM> <ITEM>υπναρ-άδικα</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+</SECTION>
+
+<SECTION>
+<HEADER>Przymiotniki o dwóch zakończeniach</HEADER>
+
+<PARA>
+<DFN>Przymiotniki o dwóch zakończeniach</DFN> mają wspólne końcówki
+dla rodzajów męskiego i żeńskiego. Na przykład:
+</PARA>
+
+<TABULAR SPLIT="-" BESTFIT="1" NOFRAME="1">
+<ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-ης</ITEM>
+ <ITEM>podstawowy, podstawowa</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-ες</ITEM>
+ <ITEM>podstawowe</ITEM>
+</ROW>
+</TABULAR>
+
+<PARA>
+Takie przymiotniki odmieniają się w sposób następujący:
+</PARA>
+<TABULAR SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1">
+ <TITLE>Przymiotniki na <FLECT SPLIT=",">ης,ες</FLECT></TITLE>
+ <SEPARATOR>zakończenie akcentowane</SEPARATOR>
+ <ROW>
+ <ITEM>συνεπ-ής</ITEM> <ITEM>συνεπ-ές</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>συνεπ-ούς</ITEM> <ITEM>συνεπ-ούς</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>συνεπ-ή</ITEM> <ITEM>συνεπ-ές</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>συνεπ-είς</ITEM> <ITEM>συνεπ-ή</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>συνεπ-ών</ITEM> <ITEM>συνεπ-ών</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>συνεπ-είς</ITEM> <ITEM>συνεπ-ή</ITEM>
+ </ROW>
+ <SEPARATOR INITCOUNT="1">zakończenie nieakcentowane</SEPARATOR>
+ <ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-ης</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ες</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-ους</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ους</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-η</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ες</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-εις</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-η</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-ων</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-ων</ITEM>
+ </ROW>
+ <ROW>
+ <ITEM>θεμελιώδ-εις</ITEM> <ITEM>θεμελιώδ-η</ITEM>
+ </ROW>
+</TABULAR>
+
+<PARA>
+W dopełniaczu liczby mnogiej przymiotników na <FLECT>ώδης</FLECT>
+akcent przesuwa się na ostatnią zgłoskę, np.:
+</PARA>
+
+<TABULAR SPLIT="-" ALTERNATE="1" DICTREF="col:1:1;row:1:1" BESTFIT="1">
+<ROW>
+ <ITEM>μυστηδι-ώδης</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>μυστηδι-ώδους</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>μυστηδι-ώδη</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>μυστηδι-ώδεις</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>μυστηδι-ωδών</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>μυστηδι-ώδεις</ITEM>
+</ROW>
+</TABULAR>
+
+</SECTION>
+
+<SECTION>
+<HEADER>Stopniowanie przymiotników</HEADER>
+<PARA>
+Podobnie jak w języku polskim, greckie przymiotniki podlegają
+stopniowaniu. Rozróżniamy trzy stopnie (παραθετικά επιθέτων, βαθμοί):
+</PARA>
+<TABULAR NOFRAME="1">
+<ROW>
+ <ITEM>stopień równy</ITEM>
+ <ITEM>θετικός βαθμός</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>stopień wyższy</ITEM>
+ <ITEM>συγκριτικός βαθμός</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>stopień najwyższy</ITEM>
+ <ITEM>υπερθετικός βαθμός</ITEM>
+</ROW>
+</TABULAR>
+
+<PARA>
+Stopień równy, czyli podstawowa forma przymiotniki, wyraża sam fakt
+posiadania cechy przez obiekt lub osobę. Formy stopnia równego
+zostały opisane w poprzednim rozdziale.
+</PARA>
+
+<PARA>
+Stopień wyższy wyraża posiadanie większego natężenia cechy w
+porównaniu z innymi obiektami lub osobami. Tworzymy go przy pomocy przyrostka
+<FLECT SPLIT=",">τερος,τερη,τερο</FLECT> (μονολεκτικός συγκριτικός), lub
+omownie, przy pomocy przysłówka <DICTREF>πιο</DICTREF> (περιφραστικός
+συγκριτικός), na przykład:
+</PARA>
+
+<TABULAR NOFRAME="1" SPACE="2" BESTFIT="1">
+<ROW>
+ <ITEM>ωραίος</ITEM>
+ <ITEM>piękny</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>ωραιότερος, πιο ωραίος</ITEM>
+ <ITEM>piękniejszy</ITEM>
+</ROW>
+</TABULAR>
+
+<PARA>Przykład:</PARA>
+<PARA>
+<EXAMPLE>
+Ο Γιαννής είναι εργατικότερος από τον Πέτρο.
+</EXAMPLE>
+lub <EXAMPLE>Ο Γιαννής είναι πιο εργατικός από τον Πέτρο.</EXAMPLE>
+Jan jest bardziej pracowity niż Piotr.
+</PARA>
+
+<PARA>
+Język grecki posiada dwie odmianki stopnia najwyższego: względną
+(σχετικός) i bezwzględną (απόλυτος).
+</PARA>
+
+<PARA>
+<DFN>Stopień najwyższy względny</DFN> wyraża posiadanie największego
+natężenia cechy <EMPH>w porównaniu z innymi obiektami</EMPH>.
+Tworzymy go używając przedimka określonego ze stopniem wyższym
+przymiotnika:
+</PARA>
+
+<PARA>
+<EXAMPLE>
+Ο Γιαννής είναι <EMPH>ο εργατικότερος</EMPH> στην οικογένεια.
+</EXAMPLE>
+lub
+<EXAMPLE>
+Ο Γιαννής είναι <EMPH>ο πιο εργατικός</EMPH> στην οικογένεια.
+</EXAMPLE>
+Jan jest najpracowitszy z rodziny.
+</PARA>
+
+<PARA>
+<DFN>Stopień najwyższy bezwzględny</DFN> wyraża posiadanie
+największego posiadania cechy bez względu na inne obiekty lub osoby.
+Tworzy się przy pomocy przyrostka
+<FLECT SPLIT=",">τατος,τατη,τατο</FLECT>. Na przykład:
+</PARA>
+
+<PARA>
+<EXAMPLE>
+Ο Γιαννής είναι εργατικότατος.
+</EXAMPLE>
+Jan jest najbardziej pracowity.
+</PARA>
+</SECTION>
+
+<SECTION>
+<HEADER>Formy supletywne</HEADER>
+<PARA>
+Niektóre przymiotniki stopniują się nieregularnie. Najważniejsze z
+nich to:
+</PARA>
+
+<TABULAR ALTERNATE="1" COLHEADING="std" DICTREF="col:1:1;row:1">
+<ROW>
+ <ITEM>Θετικός</ITEM>
+ <ITEM>Συγκριτικός</ITEM>
+ <ITEM>Υπερθετικός</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>καλός</ITEM>
+ <ITEM>καλύτερος</ITEM>
+ <ITEM>άριστος</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>κακός</ITEM>
+ <ITEM>χειρότερος</ITEM>
+ <ITEM>κάκιστος</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>λίγος</ITEM>
+ <ITEM>λιγότερος</ITEM>
+ <ITEM>ελάχιστος</ITEM>
+</ROW>
+<ROW>
+ <ITEM>μεγάλος</ITEM>
+ <ITEM>μεγαλύτερος</ITEM>
+ <ITEM>μέγιστος</ITEM>
+</ROW>
+</TABULAR>
+</SECTION>
+
</PAGE>
<!-- Local Variables: -->

Return to:

Send suggestions and report system problems to the System administrator.